Özel Hastaneler Platformu Derneği, 17 Kasım 2023 tarihinde yayımlanan ve özel sağlık tesislerinin denetimini düzenleyen yönetmelikteki çeşitli maddelere karşı, 15 Ocak 2024 tarihinde Danıştay nezdinde dava açmıştır. Bu dava, sağlık tesislerinin mevzuata uygunluk denetimlerinin yanı sıra, sağlık tesisi yetkililerine yönelik cezai sorumlulukları içeren hükümlerin de iptal edilmesini talep etmektedir.
Dernek, davanın açılmasında yönetmelikte yer alan belirsiz ifadelerin ve ağır cezaların sektördeki sağlık tesisleri üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceğini vurgulamıştır.
Danıştay, dava sürecinin ardından 25 Haziran 2024 tarihinde verdiği kararla yalnızca yönetmeliğin 10. Maddesinin 3. Fıkrasının yürütmesini durdurmuş, diğer maddeler için yürütme durdurulması talebini reddetmiştir.
Dava Açılan Maddeler:
Özel Hastaneler Platformu Derneği, 17 Kasım 2023 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan Özel Sağlık Tesislerinin Denetimi Hakkında Yönetmelik ile ilgili aşağıdaki maddelere dava açmıştır:
- 4. maddenin 1. fıkrasının (b) bendinde yer alan “ilgili mevzuat ve Bakanlıkça belirlenen politika ve düzenlemelere uygunluğunun” ibaresinin iptaline,
İlgili Madde:
Tanımlar
MADDE 4-
b) Denetim: Sağlık hizmeti sunan gerçek kişiler ile özel hukuk tüzel kişilerine ait tüm sağlık kurum, kuruluş ve müesseselerinin ve sağlık hizmet sunumunun; ilgili mevzuat ve Bakanlıkça belirlenen politika ve düzenlemelere uygunluğunun tespit edilmesi ve aykırı durumlarda idari yaptırım uygulanmasını sağlamak amacıyla Bakanlık veya Bakanlık adına il sağlık müdürlükleri tarafından yapılan inceleme, soruşturma, izleme, değerlendirme ve koordinasyon faaliyetleri ile idari yaptırımlara ilişkin iş ve işlemleri kapsayan süreci,
- 4. maddenin 1. fıkrasının (l) bendinde yer alan “ilgili mevzuatına, Bakanlıkça belirlenmiş olan düzenlemelere, sağlık politika ve programlarına ilişkin olarak” ibaresinin iptaline,
İlgili Madde:
Tanımlar
MADDE 4-
l) Uygunsuzluk: Sağlık tesisi denetimlerinde; bina ve hizmet birimi, personel, tıbbi cihaz, donanım, malzeme ve ilaç standartlarında, belge ve kayıtlarında, hizmet sunumu ve faaliyetlerinde ilgili mevzuatına, Bakanlıkça belirlenmiş olan düzenlemelere, sağlık politika ve programlarına ilişkin olarak tespit edilen aykırılıkları,
ifade eder.
- 6. maddenin 1. fıkrasında yer alan “Bakanlıkça belirlenmiş tıbbi uygulamalara veya tıbbi endikasyonlara uygunluğunun tespiti amacıyla” ibaresinin iptaline,
İlgili Madde:
Dosya ve elektronik sistem üzerinden denetim
MADDE 6- (1) Belirli bir sağlık hizmet sunumu alanında Bakanlıkça belirlenmiş tıbbi uygulamalara veya tıbbi endikasyonlara uygunluğunun tespiti amacıyla hasta dosyası, elektronik kayıt sistemleri, tıbbi fotoğraf, tıbbi görüntüleme, rapor ve diğer ilgili bilgi ve belgeler üzerinden veya e-denetim sistemi kullanılarak inceleme, denetim ve değerlendirme yapılabilir. Bu amaçla, Bakanlığa ait sağlık kurum ve kuruluşlarından veya üniversitelerden; konusunda uzman, tercihen akademisyenlerden, Bakanlık veya müdürlük onayı ile en az üç kişilik inceleme, denetim ve değerlendirme komisyonu kurulur. İlgili mevzuatında bu amaçla tanımlanmış komisyon bulunması halinde sağlık tesisleri ve sağlık hizmet sunumu alanlarına yönelik inceleme, değerlendirme veya denetimler; bu komisyonlar marifetiyle de gerçekleştirilebilir. Gerekli hallerde birden fazla komisyon oluşturulabilir.
- 6. maddenin 3.fıkrasında yer alan “Bu sorumluluğunu yerine getirmeyen sağlık tesisi yetkilisi iki kez uyarılır, üçüncüsünde görevine son verilir ve üç yıl süre ile hiçbir sağlık tesisinde mesul müdürlük yapamaz.” cümlesinin iptaline,
İlgili Madde:
Dosya ve elektronik sistem üzerinden denetim
MADDE 6- (3) Denetim kapsamında ilgili sağlık tesisinden istenilen bilgi ve belgelerin Genel Müdürlük veya müdürlükçe belirlenen internet adresine eksiksiz ve zamanında girilmesi veya basılı olarak komisyona iletilmesinden koordinatör ve ilgili sağlık tesisi yetkilisi müteselsilen sorumludur. Bu sorumluluğunu yerine getirmeyen sağlık tesisi yetkilisi iki kez uyarılır, üçüncüsünde görevine son verilir ve üç yıl süre ile hiçbir sağlık tesisinde mesul müdürlük yapamaz.
- 7. maddenin 1. fıkrasında yer alan ilgili mevzuatına ve Bakanlık düzenlemelerine aykırı olarak ibaresinin iptaline,
İlgili Madde:
Yetkisiz, izinsiz veya ruhsatsız sunulan sağlık hizmetlerinin denetimi
MADDE 7
(1) İlgili mevzuata ve Bakanlık düzenlemelerine aykırı olarak yetkisiz, izinsiz veya ruhsatsız sağlık hizmeti sunduğu ve tıbbi uygulamalar yaptığı tespit edilen gerçek kişiler ve özel hukuk tüzel kişileri bu Yönetmelik esaslarına uygun olarak müdürlükçe denetlenir. Yetkisiz, izinsiz veya ruhsatsız olarak sağlık hizmeti sunulduğu, tanı ve tedaviye yönelik işlem ve tıbbi uygulamaların yapıldığının tespit edilmesi halinde;
- 7. maddenin 1. fıkrasının (a) ve (b) bentlerinin iptaline,
İlgili Madde:
Yetkisiz, izinsiz veya ruhsatsız sunulan sağlık hizmetlerinin denetimi
MADDE 7-
a) Herhangi bir kurumdan verilmiş ruhsat, izin veya faaliyet belgesi bulunmayan mahaller valilikçe kapatılır ve ilgili kişiler hakkında Cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunulur.
b) Herhangi bir kurum mevzuatı kapsamında ruhsatı bulunan işyerleri valilikçe sağlık hizmeti sunumu faaliyetinden men edilerek ilgili kişiler hakkında Cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunulur ve ayrıca ruhsatı düzenleyen kuruma ilgili mevzuatı uyarınca işlem yapılmak üzere gerekli bildirimler yapılır.
- 9. maddenin 4. fıkrasının iptaline,
İlgili Madde:
Denetime tabi olanların yükümlülükleri
MADDE 9-
(4) Bu madde kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmeyen sağlık tesisinin yetkilisi bir yıl içerisinde iki kez uyarılır, üçüncüsünde mesul müdürlük görevine son verilir ve üç yıl sağlık tesislerinde mesul müdürlük yapamaz. İlgili mevzuatında mesul müdür tanımlaması olmayan tesisler ise bir yıl içerisinde iki kez uyarılır üçüncü tespitte tesis faaliyeti üç gün süreyle durdurulur.
- 10. maddenin 1. fıkrasında yer alan “İlgili mevzuatında aksine bir hüküm bulunmadıkça, bu Yönetmelikte belirtilen faaliyetin durdurulması, ruhsat veya faaliyet izninin askıya alınması veya iptali cezaları Bakanlık oluru; idari para cezaları ile diğer yaptırımlar valilik oluru ile uygulanır.” cümlesinin iptaline,
İlgili Madde:
İdari yaptırımların uygulanması
MADDE 10
1) Bu Yönetmelik kapsamında gerçekleştirilen denetimler sonucunda tespit edilen uygunsuzluklar hakkında sağlık tesisinin tabi olduğu mevzuatta fiilin karşılığı olarak belirlenmiş olan idari yaptırımlar; uyarı, süre verilmesi, sağlık tesisinin bir kısmında veya tamamında faaliyetin durdurulması, ruhsat veya faaliyet izninin askıya alınması veya iptali, idari para cezası verilmesi, mesul müdürlük görevine son verilmesi veya adli mercilere suç duyurusunda bulunulması şeklinde uygulanır. İlgili mevzuatında aksine bir hüküm bulunmadıkça, bu Yönetmelikte belirtilen faaliyetin durdurulması, ruhsat veya faaliyet izninin askıya alınması veya iptali cezaları Bakanlık oluru; idari para cezaları ile diğer yaptırımlar valilik oluru ile uygulanır.
- 10. maddenin 3, 4, 5 ve 6. fıkralarının iptaline,
İlgili Madde:
İdari yaptırımların uygulanması
MADDE 10-
(3) (Danıştay Onuncu Dairesinin 25/6/2024 tarihli ve E.:2024/223 sayılı kararı ile yürütmesi durdurulan fıkra: Sağlık tesisinin bir kısmında veya tamamında hastaların tedavisini olumsuz etkileyen, hizmetin devamı halinde hasta sağlığını ve güvenliğini tehlikeye sokan ve hizmetin gecikmeksizin derhal durdurulmasını gerektiren acil ve telafisi güç durumların ortaya çıkması ve bu durumun gerekçeleri de belirtilmek suretiyle denetim tespit tutanağı ile tevsik edilmesi kaydıyla eksiklik giderilinceye kadar sağlık tesisinin ilgili biriminde veya tamamında valilikçe faaliyet durdurulur ve Bakanlığa bildirilir.)
(4) Sağlık tesisinin bir kısmında veya poliklinik faaliyetlerinin durdurulmasına ilişkin yaptırımlar, acil sağlık hizmetleri hariç olmak üzere uygulanır. Faaliyeti durdurulan uzmanlık dalında veya ilgili birimde yeni hasta kabulü yapılamaz. Faaliyeti durdurulduğu halde hasta kabulüne devam eden sağlık tesisinin faaliyeti iki kat süreyle tamamen durdurulur. Faaliyeti iki kat süreyle durdurulmasına rağmen hasta kabulü yapan sağlık tesisinin ruhsatı Bakanlıkça iptal edilir.
(5) İlgili mevzuatında sağlık tesisinde bulunması zorunlu tutulan tıbbi hizmet birimlerinden birinin veya birkaçının bulunmaması halinde bu eksiklikler giderilinceye kadar Bakanlığın kararı üzerine valilikçe sağlık tesisinin tamamında faaliyet durdurulur.
(6) Hasta hakları ihlalinin yapıldığı tespit edilen sağlık tesislerinde ihlalin gerçekleştiği ilgili birimin faaliyeti uygun şartlar sağlanana kadar Bakanlığın kararı üzerine valilikçe durdurulur ve ilgililer hakkında ilgili mevzuatı uyarınca idari ve adli işlemler yapılır. İlgili birim; acil servis, tıbbi laboratuvar, görüntüleme ve yoğun bakım gibi hastaların tanı ve tedavisinde hayati önemi haiz tıbbi hizmet birimi ise bu birimin, uygun şartlar sağlanana kadar aynı ilde müdürlükçe belirlenecek bir komisyonun gözetimi altında faaliyet göstermesi sağlanır.
- 10.maddenin 7.fıkrasının iptaline,
İlgili Madde:
İdari yaptırımların uygulanması
MADDE 10-
(7) Acil sağlık hizmet sunumunda ve ilgili mevzuatı gereği ilave ücret alınmayacak sağlık hizmetlerinden mevzuat hükümlerine aykırı olarak ilave ücret alındığı tespit edilen sağlık tesisleri hakkında ilk tespitte bir önceki aya ait brüt hizmet gelirinin binde biri oranında idari para cezası verilir ve fazla alınan ücretin iadesi sağlanır. İkinci tespitte idari para cezası bir kat artırılarak uygulanır ve fazla alınan ücretin iadesi sağlanır. Üçüncü tespitte ise sağlık tesisinin poliklinik faaliyeti bir gün süreyle durdurulur ve fazla alınan ücretin iadesi sağlanır.
- 10. maddenin 8 ve 9. fıkralarının iptaline,
İlgili Madde:
İdari yaptırımların uygulanması
MADDE 10-
(8) Faaliyet durdurma cezası verilmesinin gerekçesini belirten, müdürlük mührü ve müdürün imzasının bulunduğu yazılı bir açıklama sağlık tesisinin girişine asılır ve ceza bitimine kadar asılı kalır.
(9) Sağlık tesisinin tamamının veya ilgili biriminin faaliyette bulunmaması sebebiyle uygulanamayan faaliyet durdurma müeyyideleri faaliyete geçtiği tarihten itibaren en geç üç ay içerisinde uygulanır.
- 10. maddenin 11. fıkrasının iptaline,
İlgili Madde:
İdari yaptırımların uygulanması
MADDE 10-
(11) Bu Yönetmelik veya ilgili mevzuatında uygunsuzluk olarak belirlenen fiiller hakkında uygulanan idari para cezaları; aynı fiilin bir yıl içinde ikinci defa tekrarı hâlinde bir kat artırılarak uygulanır. İdari para cezaları, tebliğ tarihinden itibaren en geç bir ay içinde ödenir.
- 10. maddenin 13. fıkrasının iptaline,
İlgili Madde:
İdari yaptırımların uygulanması
MADDE 10-
(13) Denetim tarihinde, sağlık tesisinin tabi olduğu mevzuatta belirtilen; acil hastaya müdahale esaslarına, personel, tıbbi cihaz ve donanım, bina ve hizmet birimleri veya malzeme ve ilaç standartlarından herhangi birisinde birden fazla maddeye uygunsuzluk tespit edilmesi halinde en ağır olan yaptırım uygulanır. Bu durumların birden fazlası ile ilgili aykırılığın tespiti halinde ise idari para cezaları ayrı ayrı faaliyet durdurma yaptırımlarından en uzun süreli olanı uygulanır.
- 10. maddenin 15. fıkrasının iptaline,
İlgili Madde:
İdari yaptırımların uygulanması
MADDE 10-
(15) Sağlık tesislerinde, Türkiye Cumhuriyeti yasalarınca suç olarak kabul edilen hiçbir işlem yapılamaz. Tespiti halinde ilgili kişiler hakkında adli makamlara suç duyurusunda bulunulur. Suçun yargı kararı ile tevsik edilmesi halinde ilgili sağlık tesisinin faaliyeti üç ay süre ile durdurulur, tekrarı halinde sağlık tesisinin ruhsatı iptal edilir.
- 11. maddenin 1 ve 2. fıkralarında yer alan “yedi gün” ibarelerinin iptaline,
Denetim sonuçlarına itiraz ve savunma
MADDE 11
(1) Sağlık tesisleri, sağlık tesisi yetkilisi kanalıyla denetim sonuçlarına itiraz edebilirler. İtirazlar; denetim esnasında tutulan yerinde tespit tutanağına imza şerhi koymak suretiyle imza aşamasında yapılır. Konulan şerhte; itiraz konusu edilen uygunsuzluğun denetim sorgu formundaki sıra numarası ve sorusu, şerh gerekçesi ve var ise dayandığı bilgi ve belgelerle birlikte yazılı olarak belirtilir. Şerh konulduğu halde denetim sırasında ibraz edilemeyen yazılı açıklama ve dayandığı bilgi ve belgelerin denetim tutanağı tarihini takip eden yedi gün içerisinde resmi kayıt ile müdürlüğe iletilmesi zorunlundur. Süresi içerisinde yapılmayan bildirimler işleme konulmaz ve itiraz gerekçesi ortadan kalkar.
(2) Bu Yönetmelik kapsamında yer alan idari yaptırımlar ile ilgili sağlık tesisinin savunması istenir. Sağlık tesisi savunması, tebliğ tarihinden itibaren yedi gün içerisinde müdürlüğe gönderilir. Bu süre içerisinde savunma vermeyen sağlık tesisleri savunma yapmamış sayılır. Ancak, sağlık tesisi gerekçesini belirtmek suretiyle müdürlükten ek savunma süresi talep edebilir. Gerekçesi müdürlükçe uygun görüldüğü takdirde sağlık tesisine ek savunma süresi verilebilir. Bu süre yedi günü geçemez.
- 22. maddenin 2. fıkrasında yer alan “veya ilgili mevzuatında” ibaresinin iptaline,
İlgili Madde:
Hüküm bulunmayan haller
MADDE 22-
(2) Bu Yönetmelik veya ilgili mevzuatında uygunsuzluk olarak belirlenen ancak idari yaptırımı bulunmayan fiiller hakkında; 3359 sayılı Kanunun ek 11 inci maddesi ve ilgili diğer mevzuat hükümleri uygulanır.
