Cumhurbaşkanı Gül, Türk Ceza Kanunu`nun (TCK) 301`inci maddesinde değişiklik öngören 5759 sayılı “Türk Ceza Kanunu`nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”u da onayladı.
Yasayla, TCK`nın 301`inci maddesindeki “Türklüğü” ibaresi “Türk Milleti”, “Cumhuriyeti” ibaresi de “Türkiye Cumhuriyeti Devleti” olarak değiştirilerek söz konusu maddenin başlığı “Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin kurum ve organlarını aşağılama” olarak düzenleniyor.
Kanunu göre, Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini veya Türkiye Büyük Millet Meclisi`ni, Türkiye Cumhuriyeti hükumetini ve devletin yargı organlarını alenen aşağılayan kişi, 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezasına çarptırılacak.
Devletin askeri veya emniyet teşkilatını alenen aşağılayan kişilere de aynı ceza uygulanacak. Eleştiri amacıyla yapılan düşünce açıklamaları suç oluşturmayacak. Bu suçtan dolayı soruşturma yapılması, Adalet Bakanı`nın iznine bağlı olacak.
Gül, 5760 sayılı “Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu`nda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun”u, geçici 10`uncu maddesinin bir kez daha görüşülmesi İçin TBMM`ye geri gönderdi.
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu:
Yasa, bu yılın ekim ayında yürürlüğe girecek. Kanunun bazı maddeleri ise yayımlandığı tarihte yürürlükte olacak.
* Emeklilikte SSK kapsamında çalışanlarda aranan prim ödeme gün sayısı 7200`e çıkacak, 2048 yılında kadın ve erkeklerde emeklilik yaşı 65`e yükseltilecek.
* Kanuna göre, emekli aylıklarının hesaplanmasında kullanılan güncelleme katsayısı, her yılın aralık ayında açıklanan TÜFE ile o yılın GSYİH gelişme hızının yüzde 30`unun toplamına bir tam sayının ilave edilmesiyle bulunacak.
* Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa devlet memuru olanlar, genel sağlık sigortası kapsamına alınacak.
* Köy muhtarları, uzun vadeli sigorta kapsamından çıkartılarak, tarım sigortalısı sayılacak, tarımsal faaliyette bulunanlar gibi sigorta primi ödeyecek.
* Ücretle ve sürekli olarak çalışanlar hariç ev hizmetlerinde çalışanlar, sigorta kapsamı dışında tutulacak.
* Türkiye ile sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelere çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri, kısa vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası hükümlerine tabi olacak. Bu kişiler, uzun vadeli sigorta kollarına tabi olmak istemeleri halinde, haklarında isteğe bağlı sigorta hükümleri uygulanabilecek.
* İsteğe bağlı sigorta hükümlerinden yararlananlardan ayrıca genel sağlık sigortalı primi alınmayacak.
Emzirme ödeneği
Sigortalıya, hastalık ve analıktan dolayı ortaya çıkan iş görememezlik süresince, günlük iş görememezlik ödeneği verilecek. İş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve sigortalı kadının analığı halinde verilecek iş göremezlik ödeneği yataklı tedavilerde günlük kazancının yarısı, ayakta tedavilerde ise üçte ikisi tutarında olacak.
Emzirme ödeneğinden sigortalı kadın, sigortalı erkeğin çalışmayan eşi ile BAĞ-KUR`lular da yararlanacak. Emzirme ödeneğinden yararlanmak için doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120 gün kısa vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olma şartı aranacak.
Genel sağlık sigortası primi dahil, prim ve prime ilişkin her türlü borcunu ödemeyen BAĞ-KUR`lu, emzirme ödeneğinden yararlanamayacak.
İş göremezliğine neden olan rahatsızlık ve hastalık nedeniyle sigortalılığı sona erenler de işten ayrıldığı tarihten itibaren 300 gün içinde çocukları doğarsa, analık sigortası haklarından yararlanacak.
Doğum tarihinden önceki 15 ay içinde en az 120 gün prim ödeyen bu kişilere, emzirme ödeneği verilecek.
SSK`lı ve BAĞ-KUR ve kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren devlet memuru olanlar, meslekte kazanma gücünün en az yüzde 60`ını kaybetmeleri durumunda malul sayılacak. Ancak, çalışma gücünü işe girmeden önce kaybettiği belirlenenler malullük aylığı alamayacak, yedek subay ve er olarak silah altındayken malul olanlara bu hüküm uygulanmayacak.
Malullük aylığı bağlanabilmesi için en az 10 yıl sigortalı olma ve toplam bin 800 gün prim ödeme şartı aranacak. Ancak, başka birinin bakımına muhtaç derecede malul olan sigortalılar bu hüküm dışında tutulacak.
Emeklilik yaşı
İlk defa kanun kapsamında sigortalı olan devlet memuru ve BAĞ-KUR`lulara, kadın 58, erkek 60 yaşını doldurma ve en az 9000 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olma şartıyla emeklilik aylığı bağlanacak.
Emeklilikte aranan 58-60 yaşına kademe getirilecek. Buna göre emeklilikte 1 Ocak 2036 ile 31 Aralık 2037 tarihleri arasında kadınlarda 59, erkeklerde 61 1 Ocak 2038 ile 31 Aralık 2039 tarihleri arasında kadın için 60, erkek için 62, 1 Ocak 2040 ile 31 Aralık 2041 tarihleri arasında kadınlarda 61, erkeklerde 63 1 Ocak 2042 ile 31 Aralık 2043 tarihleri arasında kadınlarda 62, erkeklerde 64 1 Ocak 2044 ile 31 Aralık 2045 tarihleri arasında kadınlarda 63, erkeklerde 65 1 Ocak 2046 ile 31 Aralık 2047 tarihleri arasında kadınlarda 64, erkeklerde 65 yaş şartı uygulanacak.
Kadın ve erkeklerde 2048 yılından sonra emeklilik yaşı 65`de eşitlenecek.
Prim ödeme gün sayısı
SSK kapsamında çalışanlarda aranan prim ödeme gün sayısı, 7000`den 7200`e çıkacak. Yaş hadlerinin uygulanmasında da prim gün sayısı şartının doldurulduğu tarihte geçerli olan yaş hadleri, esas alınacak.
Sigortalılar, en az 5400 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak koşuluyla yaşlılık aylığı alabilecek. Ancak prim ödeme gün sayısına kademe getirilecek.
Çalışma gücündeki kayıp oranı, yüzde 50 ile yüzde 59`u arasında olduğu anlaşılan sigortalılarda en az 5760, yüzde 40 ile yüzde 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılarda ise en az 6480 gün uzun vadeli sigorta kolları primi ödeme şartı aranacak.
Doğuştan özürlü olan devlet memurları, 15 yıllık hizmetlerinin ardından istemeleri halinde emekli olabilecek. Erken yaşlandığı tespit edilmiş sigortalıların diğer koşulları sağlamaları halinde yaşlılık aylığından yararlanabilmelerini olanak sağlayan yaş sınırı, 50`den 55`e çıkartılacak.
Aylık bağlama oranı, sigortalının malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi geçen toplam prim ödeme gün sayısının, her 360 günü için yüzde 2 olarak uygulanacak.
Bu hesaplamada 360 günden eksik süreler orantılı olarak dikkate alınacak, ancak aylık bağlama oranı, yüzde 90`ı geçemeyecek. Mevcut sigortalıların hak kaybını önlemek için yüzde 2 olan aylık bağlama oranı, 10 yıl tamamlanıncaya kadar yüzde 3 olarak uygulanacak.
30 Nisan 2008`den itibaren sisteme giren sigortalılarda uygulanacak olan aylık bağlama oranı ise yüzde 2 olacak.
Kısmi yaşlılık aylığı
BAĞ-KUR`lular, 8 Eylül 1999 tarihinden 30 Nisan 2008 tarihine kadar ilk defa sigortalı sayılan kadınlar 58, erkekler ise 60 yaşını doldurmuş ve 25 yıl sigorta primi ödemiş olması veya kadınlarda 60, erkeklerde ise 62 yaşını doldurmuş olup, en az 15 yıl malullük, yaşlılık ve ölüm sigorta primi ödenmesi şartıyla kısmi yaşlılık aylığından yararlanacaklar.
Söz konusu süre içinde ilk defa sigortalı olan devlet memurlarında ise kısmi yaşlılık aylığından yararlanmada, kadınlar 58, erkekler 60 yaşını doldurmuş ve 25 tam yıl sigorta primi ödemiş olması veya 61 yaşını doldurması ve en az 15 yıl prim ödemesi şartı aranacak.
Ölüm aylığı koşulları
Ölüm aylığından yararlanabilmek için devlet memurları ve BAĞ-KUR`lularda, en az bin 800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödeme şartı aranacak. Ancak, SSK`lılarda bu şart, borçlanma hariç, 5 yılda 900 prim gün olacak.
Genel sağlık sigortası primi dahil prim ve prime ilişkin borcu bulunan BAĞ-KUR`lu hak sahibine ölüm aylığı bağlanmayacak. Ölen sigortalının dul eşine hesaplanan aylığının yüzde 50`si bağlanacak.
Dul eşin aylık bağlanmış çocuğu yoksa, sigortalı olarak çalışmıyor veya kendi çalışmaları nedeniyle gelir veya aylık da almıyorsa, aylık bağlama oranı yüzde 75 olacak.
Kanun kapsamında çalışmayan veya kendi çalışmaları nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış çocuklardan 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim yapması halinde 25 yaşını doldurmayanlar Kurum Sağlık Kurulu kararı ile çalışma gücünü en az yüzde 60 oranında yitirip malul olduğu anlaşılanlar yaşları ne olursa olsun evli olmayan, evli olmakla beraber sonradan boşanan veya dul kalan kızlara ise ölen sigortalının hesaplanan aylığının yüzde 25`i bağlanacak.
Kız çocukları, aylık veya gelirinin 2 yıllık tutarı kadar evlenme yardımı alacak.
Yeşil kart kalkıyor
Hiçbir sosyal güvenlik güvencesi olmayan kişilere verilen yeşil kart, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten 2 yıl sonra kaldırılacak. Bu kişiler genel sağlık sigortası kapsamına alınacak.
Aile hekimleri tarafından başlatılan sevk zincirine uygun olarak alınan sağlık hizmetlerinde ayakta tedavi, ilaç, ortez ve protez katılım payları, 3 yıl süreyle yüzde 50 oranında azaltılarak uygulanabilecek.
Sağlık hizmeti sunucularıyla yapılacak sözleşmeler hazırlanana kadar, mevcut sözleşmeler geçerli olacak. 4 Ekim 2000 tarihinden bugüne kadar vergi mükellefiyet kaydı bulunan BAĞ-KUR`lular, kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar olan süreyi geçmişe dönük borçlanabilecek.
Prime esas kazancının yüzde 32`si üzerinden borçlanacak olan BAĞ-KUR`lu, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içinde bu tutarı öderse, aradaki süre sigortalılık süresinden sayılacak.
5 yıllık borcu bulunan BAĞ-KUR`luya, 6 aylık süre verilecek. Bu süre içinde borcunu ödemezse, üyeliği askıya alınacak. Daha sonraki bir tarihte, tekrar başvuru yaparsa, prim borcunu 3 ay içinde ödeyecek.
10 yıl süreyle sağlık sigortası veya genel sağlık sigortası primi ödemeyen BAĞ-KUR emeklisinden, maaşının yüzde 10`u tutarında 10 yılı tamamlayacak şekilde prim kesilecek.
SSK`larda prime esas kazançların hesabında hak edilen ücret, prim, ikramiye özel sağlık ve bireysel emekliliğe ödenen tutarlar gibi kazançların brüt toplamı esas alınacak.
Ölüm, doğum ve evlenme yardımları, görev yollukları, kıdem tazminatı, aylık toplamı asgari ücretin yüzde 30`unu geçmeyen özel sağlık sigortası ve bireysel emeklilik katkı payları, prime esas kazanca tabi tutulmayacak.
Ay içerisinde 30 günden az prim ödeme gün sayılarına ait eksik günlerin genel sağlık sigortası primi, eksik çalışma süreleri dikkate alınarak hesaplanacak.
SSK`lılar için uygulanacak malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları prim oranı, yüzde 20 oranına 60 fiili hizmet gün sayısı eklenecek işlerde 1 puan, 90 fiili hizmet gün sayısı eklenecek işlerde 1.5 puan, devlet memurların da ise 60 fiili hizmet gün sayısı eklenecek işlerde 3.33 puan, 90 fiili hizmet gün sayısı eklenecek işlerde 10 puan eklemek suretiyle belirlenecek.
Birden fazla şirket ortaklığı bulunan işverenler, prime esas kazancında tek beyanda bulunacak. Böylece her şirket için ayrı ayrı beyanda bulunmak zorunda kalmayacak.
Ücret dışı ikramiye gibi ödemeler, 12 ay değil, 2 ay süreyle prime esas kazanca tabi tutulacak. BAĞ-KUR`lunun aylık prime esas kazancı, prime esas günlük kazanç alt sınırı ile üst sınırı arasında kalmak şartıyla kendileri tarafından beyan edilen günlük kazancının 30 katı olacak.
Sigortalı aynı zamanda işverense, beyan edeceği aylık kazanç, çalıştırdığı sigortalının kazancının en yükseğinden az olamayacak. Beyanda bulunmayan sigortalının primleri, asgari aylık prime esas kazanç üzerinden hesap edilecek.
Beyanda bulunmayan veya beyan ettiği kazancın çalıştırdığı sigortalının 30 günlük prime esas kazancından düşük olduğu tespit edilen sigortalıların aylık prime esas kazançları, tespit edilen düzeye çıkartılarak.
Yürürlük tarihinden sonra ilk defa devlet memuru olanların prime esas aylık kazancının hesabında, aylık gösterge ve ek göstergeler üzerinden ödenen aylık tutarlar, memuriyet taban aylık ve kıdem aylık tutarları, hizmet, makam, temsil ve görev tazminatları gibi unsurlar esas alınacak.
Asgari İşçilik Tespit Komisyonu ve uzlaşma
Asgari işçilik oranlarının saptanması ve asgari işçilikle ilgili itirazların incelenerek karara bağlanması amacıyla SGK bünyesinde, kurum teknik elemanlarından 4, işçi ve işveren konfederasyonlarından 2, TOBB`dan 1 üyeden oluşan, Asgari İşçilik Tespit Komisyonu kurulacak.
Asgari işçilik incelemesi sonucu gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte hesaplanacak sigorta primi ile uygulanacak idari para cezalarında, işverenle uzlaşma yapılabilecek.
Uzlaşılan prim ve uygulanacak idari para cezaları, uzlaşma tutanağının düzenlendiği tarihten itibaren bir ay içinde ödenecek. Sigortalıların gelir, aylık ve ödenekleri, prim ve nafaka borçları dışında haciz edilemeyecek. Kurumun prim ve diğer alacaklarda zamanaşımı süresi, 10 yıl olacak.
İdari para cezaları
Sigortalının işe giriş ve genel sağlık sigortası başlangıç bildirgelerini, kurumca belirlenen şekle ve usule uygun vermeyenlere, her sigortalı için aylık asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanacak.
Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde, göndermeyenler hakkında her bir sigortalı için asgari ücret tutarında para cezası uygulanacak.
Bildirgenin verilmediğinin mahkeme kararından veya denetim görevlilerince belirlenmesi ya da bankalardan alınan belgelerden anlaşılması halinde ise bu ceza her bir sigortalı için asgari ücretin iki katı olarak ödenecek.
Bütün bunlara rağmen bildirge vermemeye devam edenlere ise her bir sigortalı için asgari ücretin 5 katı ceza kesilecek. Personel mevzuatına göre almış oldukları disiplin cezası sonucu 23 Nisan1999 tarihi ile 14 Şubat 2005 tarihleri arasında memuriyetleri sona eren, ancak 22 Haziran 2006 tarihinde çıkan afla yeniden memuriyete dönen kişiler, geçmişe dönük borçlanabilecek.
Borç, 2 yıl içinde eşit taksitle veya bir defada ödenebilecek. Kayıt dışı istihdamı önlemek için de düzenlemelere yer verilen yasaya göre, işletmenin büyüklüğü, işçi sayısı gibi kriterler dikkate alınarak işveren, işçinin ücret, prim, ikramiye gibi tüm ödemelerini banka hesabına yatıracak.
Yurtdışındaki Türk vatandaşları sigortalılık süreleri ve bu süreler arasında veya sonunun her birinde, 1 yıla kadar olan işsizlik süreleri ile yurtdışında ev kadını olarak geçen süreleri borçlanabilecek.
Borçlandırılacak her 1 gün için tahakkuk ettirilecek borç tutarı, başvuru tarihindeki prime esas asgari ve azami günlük kazanç arasında seçilecek günlük kazancın yüzde 32`si olacak.
Tahakkuk ettirilecek borçtutarı, tebliğ edildiği tarihten sonra 3 ay içinde ödenecek. Borçlanmadan sonradan vazgeçenler ile yapılan borçlanma sonrasında aylık bağlanması için gerekli şartları yerine getiremeyenlere ve bunların hak sahiplerine talepleri halinde, yaptıkları ödemeler faizsiz olarak iade edilecek.
Yurtdışındayken borçlanma isteğinde bulunacak sigortalı veya hak sahipleri YTL olarak bildirilecek tutarın karşılığını döviz cinsinden ödeyecek. Bulgaristan`dan zorla göç ettirilen soydaşlar da bu haklardan yararlanabilecek.
Astsubaylar, en üst devlet memuru derecesine (birinci derecenin dördüncü kademesine) kadar yükselebilecek ve yeşil pasaport hakkından yararlanabilecek.
Sandıklara yeni düzenleme
Banka, sigorta ve reasürans şirketleri, ticaret odaları, sanayi odaları, borsalar veya bunların teşkil ettikleri birliklerin personeli için kurulmuş bulunan sandıkların iştirakçileri ile aylık veya gelir bağlanmış olanlar ile bunların hak sahipleri, herhangi bir işleme gerek kalmaksızın kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 yıl içinde Sosyal Güvenlik Kurumu`na devredilecek ve bu sandıklardan yararlanan kişiler kanun kapsamına alınacak.
Devir işlemi tamamlanıncaya kadar, sandık iştirakçileri, sandıktan aylık ve gelir alanlar ile bunların hak sahiplerinin sağlık ve sosyal sigorta yardımlarının sağlanması ile primlerinin tahsil edilmesine, mevcut hükümlere göre devam edilecek.
65 Yaşını Doldurmuş, Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanuna eklenen maddeyle, kanun kapsamındaki kişilere, kanun yürürlüğe girdiği tarihe kadar yersiz ödenen ve geri alınması gereken aylıklar ve bunlardan doğan ceza ve faizler silinecek.
İşsizlik Sigortası gelirleri vergiden muaf olacak. Gelirlerden hiçbir vergi, resim ve harç kesintisi yapılmayacak.