Fatma Ergüzeloğlu/Ankara-Medimagazin
Özel hastaneler, yeni kurulacak sistemle bulundukları sınıfa göre hastadan fark ücreti alabilecek. A, B, C, D sınıflarına ayrılacak hastaneler, en fazla mevcut yüzde 30’luk ilave ücretin iki katına kadar fark alabilecek. Tıp ve dal merkezlerinin de D grubuna yerleştirilerek, yüzde 30’luk oranla devam etmeleri bekleniyor.
Başbakanlığın konuya ilişkin çalışmalarını sürdürdüğünü belirten Sağlık Bakanı Recep Akdağ, 3-4 aya kadar sistemin hayata geçirileceğini kaydetti. Akdağ, özel hastanelerin sundukları hizmetin genişletilmesi konusunda son 3 yıldır çalışma yaptıklarını ve bunun meyvelerini artık almaya başlayacaklarını söyledi. Sağlık Bakanlığı olarak iyi bir ekip kurduklarını belirten Akdağ, sistemin yurtdışı örneklerini de incelediklerini de sözlerine ekledi. Bakan, uygulamanın hayata geçmesiyle birlikte hastanın aldığı hizmet kalitesine göre ücret ödeyeceğini bildirdi.
Genel Sağlık Sigortası kanunuyla birlikte alınabilecek en yüksek fark ücreti yüzde 100. Mevcut fark oranının bir kat daha arttırılmasının yeterli olacağını düşünülüyor. Sistemin 1 ay içinde netleşmesi bekleniyor.
Hastaneler büyüklükleri, vaka çeşitlilikleri, maliyetleri ve sağlık hizmet sunumdaki kaliteleri göz önüne alınarak sınıflandırılacak. Yıl sonu yapılacak değerlendirmelerle hastanelerin ilave ücret konusunda hangi sınıfta yer alacağı yeniden belirlenecek.
Sınıflandırmada 3 parametre önemli
“Doğru bir sınıflandırma için birkaç parametrenin kullanılmasının uygun olduğu görülmektedir. Bunlardan birincisi hastanelerin büyüklüğü. Yatak sayısına göre belirlenen bu parametrede özel kurumlar yatak sayılarıyla birbirinden ayrılacak” diye konuşan Bakanlık yetkilisi, ikinci parametre olarak hastanelerin vaka çeşitliliğine işaret etti. Kurumların birbirinden farklı vakalar aldığı, bazı kurumların daha çok ayaktan hasta alırken bazısının daha çok riskli hastaları tedavi ettiğini belirten yetkili, bazı hastanelerin daha riskli ve teknoloji kullanımı gerektiren ameliyatlar yaptığına dikkat çekerek. Sağlık Bakanlığının dünyada da kullanılan case-mix metodolojisinden faydalanarak bu sınıflandırma kriterini oluşturduğu söyledi.
Sınıflandırma konusundaki üçüncü kriterde özel sağlık hizmet sunucularının hizmet sunumundaki kalite ölçütleri ve farklılıkları yer alıyor. Standartların üzerinde hizmet sunumu gerçekleştiren kurumlar, nitelikleri ve kaliteleri ölçüsünde puanlanacak.
Tıp merkezleri yüzde 30 alacak
Tıp ve dal merkezlerinin hastanelerden çok daha küçük ölçekli merkezler olduğunu anımsatan Bakanlık yetkilisi, “Birçok tıp ve dal merkezinde cerrahi hasta alınmıyor ve bu merkezlerde hasta yatırılmıyor. Cerrahi merkezlerdeyse yapılan cerrahi işlemler sınırlı sayıda ve riski düşük vakalar. Aynı şekilde özellikle 25 yatağın altındaki özel hastaneler sınıflama siteminde vaka bileşeni katsayılarının düşük olması durumunda D grubunda olacaktır. D grubu hastaneler ve tıp/dal merkezlerinin maliyet benzerliği ile bu sınıflama birlikte değerlendirildiğinde mevcut ilave ücret oranının devam etmesi uygun görülmektedir” diye konuştu.
Özellere de kalite standardı gelecek
Sağlık Bakanlığı hastanelerinde yaklaşık 2 yıldır, kurumsal performans katsayı hesabında 300-400 kriterden oluşan hizmet kalite kriterleri kullanılıyor. Hizmet kalite rehberiyle hastaneler tepeden tırnağa inceleniyor, bütün hizmetlerin niteliği ve kalitesi ölçülüyor. Kamu hastaneleri aldıkları puana göre personele ek ödeme dağıtabiliyor. Aynı şekilde özel hastaneler de kendilerine uyarlanacak 300-400’lük hizmet kalite kriteriyle değerlendirilecek ve puan alacak.
Özel hastaneler için ilave ücret oranına yönelik sınıflandırmada kullanılabilecek 3 kriter uyarınca, hastanelerin maliyet farklılıklarının ortaya çıkmış olacağını belirten Bakanlık yetkilisi, hastanelerin her kriterden ayrı puan alabileceğini ve belli bir puan aralığına giren hastanenin sınıfının da belirleneceğini söyledi. “Mesela D grubunda yer alan bir özel hastane mevcut ilave ücret oranı olan yüzde 30’la devam edebilir. A grubunda yer alan özel hastaneler mevcut yüzde 30 oranının iki katına kadar alabilir” diye konuşan yetkili, bu konuda Bakanlar Kurulunun ve Sosyal Güvenlik Kurumunun (SGK) yetkili olduğunu anımsattı.
Ücrete yönelik sınıflandırma zaten uygulanıyor
Türkiye’de hastane sınıflandırılmasının yeni bir kavram gibi algılandığını belirten Bakanlık yetkilisi, hastanenin sınıfına göre ücret alabilmesinin yeni olmadığını anlattı. 2005 yılından sonra üniversite hastaneleri ile eğitim hastanelerinin ayrı bir sınıfta yer aldıklarını vurgulayan yetkili şunları söyledi:
“2005 yılından sonra yatan ve ayaktan hastalara verilen sağlık hizmeti fiyatları, kamu ve özel hastanelerin statülerine ve birkaç kritere göre farklılaştırılarak bir nevi sınıflama yapılmıştı. Genel sağlık sigortası kanununda da buna yönelik bir sınıflandırma şekli yer almaktadır. Şu an uygulanan Sağlık Uygulama Tebliği’nde (SUT) özellikle ayaktan vaka başı ödeme tablosu sınıflandırmayı içermektedir. Burada sağlık hizmet sunucuları üç ana statüye ayrılarak sınıflandırılmıştır. Bunlar üniversite, kamu ve özel. Özel sağlık hizmet sunucuları da kendi içlerinde ayrıca sınıflandırılarak özel hastane, tıp merkezi ve dal merkezi olarak sınıflandırılmışlar ve bu sınıflara yönelik ayrı ücretler belirlenmiştir. İlave ücret oranın farklılaştırılmasına yönelik yapılacak bu sınıflamada ise özel sağlık hizmet sunucusunun statüsü yanında başka kriterlerin de göz önüne alınmış olduğu görülmektedir.
Sektörde maliyet oranı arttı
Şu anda gündemde olan sınıflandırmanın ilave ücrete yönelik bir sınıflandırma olacağını belirten yetkili, yüzde 30’luk oranın yeniden belirlenmesinin ardından sağlık hizmetleri maliyetlerinde, döviz kurlarında ve maliyeti etkileyen diğer unsurlarda önemli gelişmeler olduğunu kaydetti. Yapılan çalışmalarda, yüzde 30 olarak belirlenen fark ücretinin yükseltilmesi gereğinin anlaşıldığı belirtilerek, ancak bu oranın yükseltilmesinin özel hastane maliyetlerinin birbirinden farklılaştığı göz önüne alınarak yapılması gerektiğini vurgulandı. Şu an özel sağlık kuruluşlarının aldığı yüzde 30 oranındaki fark ücreti GSS kanunuyla düzenleniyor. Bu kanuna göre belirlenecek en yüksek ilave ücret oranı yüzde 100. Bakanlar Kurulu da bu tavan orana kadar bir oran belirleyebiliyor. SGK da Bakanlar Kurulunun belirlediği oran dahilinde ilave ücret oranlarını belirleyebiliyor. Kanundaki bu silsile şeklinde oran belirlenmesine istinaden Sağlık Hizmetleri Fiyatlandırma Komisyonu, hastanelerin sınıflarına göre farklılaşan maliyelerini göz önüne alarak hastane sınıfına göre farklı ilave ücret oranları belirleyebilir.
Kamu hastane birlikleri performans ölçüyor
Sözkonusu sınıflandırmanın tamamen hastalardan alınabilecek ilave ücretler üzerine kurulduğunu belirten Bakanlık yetkilisi, kamu hastanelerinin maliyetlerinden farklı olması dolayısıyla özel hastanelerin ilave ücret alabileceğini ifade etti. Buna karşın Kamu Hastane Birlikleri Yasasında belirtilen sınıflandırmanın tamamen farklı olduğu vurgulandı. “O bir performans sınıflandırması. Kamu hastane birliklerinde hastanenin sadece maliyetleri ölçülmüyor, bir takım hedeflere ulaşıp-ulaşmadığı da ölçülüyor” diye konuşan yetkili, iki sınıflandırmanın birbirinden ayrı tutulması gerektiğini söyledi.
Düzenleme SUT kapsamında
Sağlık Bakanlığı, sınıflandırmaya yönelik değerlendirme kriterlerinin doğruluğunu tespit etmek amacıyla önce Eskişehir’de daha sonra İstanbul’da özel hastaneler üzerinde çalışma yaptı. Elde edilen sonuçlarla birlikte sistemle ilgili parametreler netlik kazanacak. Sağlık Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve SGK’nın üzerinde çalıştığı sınıflandırma konusu SUT kapsamında düzenlenecek. Söz konusu yapılandırmanın 1 ay içinde yayınlanması bekleniyor.
