Sağlık Bakanlığının önümüzdeki 5 yıllık hedefleri arasında tam gün yasa tasarısı ve kamu hastane birlikleri de bulunuyor. 1 Eylül 2009’da yürürlüğe gireceği belirtilen tam gün yasa taslağı henüz Başbakanlığa gönderilmedi. Buna karşın TBMM genel kurul gündeminde bulunan kamu hastane birliklerinin 2012 yılına kadar oluşturulması öngörülüyor
Sağlık Bakanlığının 2009-2013 yılları için hazırladığı stratejik plan çerçevesinde, tam gün çalışma ile kamu hastane birlikleri tasarısının yasalaşması yer alıyor. TBMM Genel Kurulunda bekleyen kamu hastane birlikleri ile hastaneler için idari ve mali özerklik öngörülüyor. Tasarının hayata geçmesi durumunda hastane yönetimleri kapasite, kaynak kullanımında ve ekonomik şartları değerlendirmede bağımsız ve esnek davranabilecek. Birlikler için 6 bin 820 kadro tahsis ediliyor.
Bakanlık tam gün çalışma tasarısı ile üniversitelerde ve Sağlık Bakanlığına bağlı hastanelerde çalışan personelin aynı zamanda kamu kuruluşu dışında çalışmasına yasak getiriyor. Tasarıya göre, üniversiteler için döner sermaye düzenlemesi ve ek ödeme getirilecek. Askeri hekimlerin kapsam dışı bırakıldığı taslakta hekimlere birden fazla muayenehane yasaklanıyor, buna karşın yabancı hekimlerin Türkiye’de çalışmasının önü açılıyor. Görev tazminatının, nöbet ücretlerinin yeniden düzenlendiği uygulamanın yasalaşması durumunda, yabancı hekimlerin çalışma serbestisi ile nöbet ücreti uygulaması hemen yürürlüğe girecek.
Tam gün ne zaman yasalaşacak?
Sağlık Bakanlığı, 11 sayfadan oluşan tasarıyı kamuoyuna açıklamasının ertesinde hemen hemen tüm taraflardan görüş aldı. Üzerinde “Teknik çalışmaların” hala devam ettiği kanun tasarısının 1 Eylül 2009 yılı itibariyle yasalaşacağı bildirilmişti. Çalışmadaki tüm sorumluluğun Sağlık Bakanlığına devredildiği tasarıda, son kararı siyasi iradenin vereceği belirtiliyor. Bakanlık tasarıda genel bir ifadeyle kamuda çalışmayı teşvik ediyor. Taslakta bu kapsamda görev tazminatı ödenmesi, mesai dışı çalışma karşılığı ayrıca ek ödeme verilmesi, 45 saat olan haftalık mesai süresinin 40 saate indirilmesi, nöbet ücretlerinin yeniden tanzim edilerek arttırılması, hekimlik mesleğinin icrası için vatandaşlık şartının kaldırılması, üniversiteler ile devlet hastaneleri arasında karşılıklı çalışma imkanının genişletilmesi ve kamu hizmetine geri dönüşün kolaylaştırılması konularında düzenlemeler yapıldı.
Kamu Hastane Birlikleri TBMM’de
Bakanlıkça tamamlanması öngörülen projeler arasında yer alan kamu hastane birlikleri şu an TBMM genel kurulu gündeminde tutuluyor. Bakanlığın amacı, kamu hastane birliklerini 2012 yılına kadar oluşturmak. Sağlıkta Dönüşüm Programının bileşeni olarak sunulan, idari ve mali özerkliğe sahip sağlık işletmelerinin öngörüldüğü Kamu Hastane Birlikleri Pilot Uygulaması Hakkında Kanun Tasarısı TBMM Sağlık İşleri Komisyonunda görüşüldü ve bir tasarı metni oluşturuldu. Fakat uygulama, TBMM genel kurulundan çıkacak kararı bekliyor.
Hastanelere puan verilecek
Tasarıya göre, birliğe dönüştürülen kurumlara, Sağlık Bakanlığı tarafından hizmet altyapısı, kalite, verimlilik ve hasta memnuniyeti gibi konularda puan verilecek. Sunulan hizmetin büyüklüğü göz önünde bulundurularak, aynı ilde birden fazla birlik kurulabileceği gibi, birden fazla ili kapsayacak şekilde de birlik kurulabilecek. Sağlık Bakanlığı, belirleyeceği birden fazla birliği bir araya getirerek, birlikler koordinatörlüğü oluşturabilecek. Birlikler, yönetim kurulu, genel sekreterlik ve hastane yöneticiliklerinden oluşacak.
Puanlama her yıl yenilenecek
TTB’nin yer verilmemesinin eleştiri konusu olduğu birliklerin yönetim kurulu il genel meclisinden bir üye, il genel meclisi tarafından belirlenecek yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir bir üye, vali tarafından belirlenecek bir üye, Bakanlıkça belirlenecek iki üye, ticaret ve sanayi odası tarafından belirlenecek bir üye, il sağlık müdürü veya aynı ilde birden fazla birlik bulunması halinde Bakanlıkça belirlenecek il sağlık müdür yardımcılarından birinden oluşacak. Hastaneler değerlendirme sonuçlarına göre, hastanelere 100 üzerinden puan verilecek ve her yıl değerlendirme yenilenecek.
6 bin 820 yeni personel
Hastanelere sözleşmeli alınacak personel dağılımı şöyle olacak:
Genel sekreter (40), tıbbi hizmetler başkanı (40), idari hizmetler başkanı (40), mali hizmetler başkanı (40), uzman (800), hastane yöneticisi (400), başhekim (400), müdür (1200), başhekim yardımcısı (1200), müdür yardımcısı (2500), büro görevlisi (160).
Aile hekimliği 2010’da yurt genelinde
Sağlık Bakanlığının 2009-2013 yılları arasındaki stratejik planları içinde anne bebek ve çocuk ölümlerini yüzde 40 azaltmak yer alıyor. Birinci basamak sağlık hizmetlerini güçlendirmeyi hedefleyen Bakanlık, aile hekimliği uygulamasını 2010 yılına kadar yurt geneline yaymayı planlıyor. Ayrıca, bulaşıcı ve bulaşıcı olmayan hastalıkların görülme sıklığı ve bu hastalıklara bağlı ölümlerin 2013 yılına kadar yüzde 25 oranında azaltılması, tütün ve alkol ve madde kullanımının da aynı oranda azaltılması hedefleniyor.
Performans esaslı bütçeleme usulü
Performans sahasını genişleten Bakanlık, 2010 yılına kadar değerlendirme sistemini de geliştirmeyi hastanelerin verimli çalışmasına esas teşkil edecek modeller geliştirmeyi öngörüyor. Ayrıca, stratejik yönetim kapasitesi güçlendirilerek performans esaslı bütçeleme usulüne geçilmesi ve sağlıkta stratejik finansman yöntemlerinin uygulanması hedefleniyor.
İlaç geliştirimi teşvik edilecek
Bakanlığın ilaç, eczacılık ve tıbbi cihaz hizmetleri kapsamında hedefleri şöyle: İlaç, aşı ve biyolojik ürünlerin kalitesini ve güvenirliğini artırmaya yönelik çalışmaları 2010 yılı sonuna kadar tamamlamak, kamu ve özel sektörün yeni ilaç ve tıbbi teknoloji geliştirmesini teşvik edecek ve bilimsel çalışmalar yapmasını sağlayacak düzenlemeleri 2013 yılı sonuna kadar yapmak, piyasa gözetim ve denetimi ile ilgili düzenlemeleri 2011 yılı sonuna kadar oluşturmak, modern biyoteknoloji ve biyogüvenlik alanında ulusal sağlık politikaları düzenlemeleri ve uygulamalarını 2011 yılı sonunda kadar oluşturmak.
Tele-tıp ve tele-sağlık 2012’de
Sağlık Bakanlığı ulusal sağlık bilgi sistemini 2011 yılı sonuna kadar kurmayı hedefliyor. Stratejik planda, sağlık bilişim standartlarının belirlenerek yaygın hale getirilmesi ise 2012 yılı sonuna bırakılıyor. Ayrıca, kişisel ve kurumsal sağlık kayıtlarının gizlilik, güvenlik, mahremiyet esasları 2011’e kadar belirlenecek. Kara destek sistemi kapsamında 2010 yılı sonuna kadar veri ambarı kurulacak ve veri madenciliği uygulamaları başlayacak. Görüntüleme (radyoloji, patoloji, EKG vb) alanında uzaktan sağlık hizmet sunumunun verilebilmesi ve kronik hastaların da takibi amacıyla tele-tıp ve tele-sağlık sistemlerinin 2012 yılına kadar hayata geçirilmesi öngörülüyor.
AB uyum sürecine devam
Bakanlığın hedefleri arasında Avrupa Birliği uyum sürecini yürütmek de bulunuyor. Taraflar Sağlıkta Dönüşüm Programı’nı desteklemeleri yönünde harekete geçirilecek ve çok sektörlü sağlık sorumluluğu politikası 2010 yılına kadar oluşturulacak. Hedefler arasında sınır ötesi sağlık hizmetlerinde kapasite arttırımına da yer veriliyor.
Tam günde üniversiteler kapsam dışı mı?
Yaklaşık 1 yıldır yasalaşması beklenen ama şu ana kadar TBMM Genel Kuruluna dahi gelmeyen tam gün yasa tasarısında süreç uzadıkça bir çok değişiklik de gündeme geliyor.
Bakanlık yetkililerinden alınan bilgiye göre daha önce askeri hekimlerin kapsam dışı bırakıldığı tasarıda şimdi de üniversite hastanelerinde çalışan öğretim üyelerinin kapsam dışı bırakılması düşünülüyor. Henüz net bir açıklama yapılmamasına karşın Sağlık Bakanlığının tam gün tasarısına ilişkin radikal bir değişikliğe gidebileceği öngörülüyor. Daha önce askeri hekimlerin kapsam dışı bırakılmasıyla gündeme gelen “eşitliğe aykırı” itirazlarına karşın, Bakanlık yetkilileri devlet hastanelerinde çalışan 657’ye bağlı personel ile öğretim üyelerinin bağlı olduğu kanunun detaylarını araştırıyor.
DPT’nin önceliği de sağlık
Devlet Planlama Teşkilatının 2009 ve 2011 yılına yönelik yatırım planları arasında sağlık sektörü öncelikli sektörler arasında yer aldı. Hazırlanan rehbere göre sağlık sektöründe fiziki gerçekleşmesi yüzde 75’in üzerinde olan projeler, fiziki gerçekleşmesi yüzde 75’in üzerinde olmamakla beraber koruyucu ve birinci basamak hizmetlerine yönelik projeler, inşaatı tamamlanan birimlerin donanım ihtiyaçları ile ilgili projeler, depreme karşı güçlendirme projeleri, bölgesel farklılıkları azaltıcı mahiyetteki projeler ve dış kredisi sağlanmış projeler öncelikli projeler olarak dikkate alınacak.
Tıp fakültelerine öncelik
DPT tarafından hazırlanan 2009-2011 Dönemi Yatırım Genelgesi ve Hazırlama Rehberinde ayrıca şunlar kaydedildi: “Çok düşük kapasiteyle kullanılan ve etkinliğini kaybetmiş hastanelerin bulunduğu illerdeki henüz inşaatı başlamamış hastane projeleri, çevresinde düşük kapasiteyle kullanılan sağlık birimlerinin mevcudiyetine rağmen aynı mahalde bulunan mükerrerliğe ve israfa yol açabilecek nitelikteki projeler teklif edilmeyecektir. İnşaat ve donanım ihtiyaçları karşılanarak faaliyete geçmiş hastanelerin ek bina, yenileme, yeni makine-teçhizat ve donanım alımına yönelik projelere kendi öz gelirlerinden kaynak ayrılması ve bu kurumların döner sermaye gelirleri ile karşılayabilecekleri maliyetteki projeler için Genel Bütçeden ödenek talebinde bulunmamaları esastır. Ancak, öğrenci kontenjanlarını artırma potansiyeli bulunan üniversite tıp fakülteleri, kontenjan artışı ile bağlantılı yatırımlarına ödenek talebinde bulunabileceklerdir”.
