T.C.
SAĞLIK BAKANLIĞI
Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü
Sayı : E-54718026-434.02-288117687 25.09.2025
Konu : Özel Hastaneler Yönetmeliği EK 2/B
Özel Hastane Ruhsata Esas Denetim
Sorgu ve İdari Yaptırım Formu 80. Madde
DAĞITIM YERLERİNE
İl sağlık müdürlükleri tarafından, teknik ekiplerince yerinde yapılan denetimler sonrasında jeneratör ve kesintisiz güç kaynağının birbirlerinin alternatifleri olamayacağı düşünüldüğü bildirildiğinden Bakanlığımızdan Özel Hastaneler Yönetmeliği EK 2/B Özel Hastane Ruhsata Esas Denetim Sorgu ve İdari Yaptırım Formu’ nun 80’inci maddesi ve Ek-5 Asgari Fiziki Kriterler 5e’de yer alan Jeneratör/Kesintisiz Güç Kaynağı ile ilgili kriterlerin değerlendirilmesi hakkında gerek yazılı gerekse de sözlü olarak görüşler talep edilmektedir.
Konu ile ilgili Sağlık Yatırımları Genel Müdürlüğü’nden alınan görüş doğrultusunda:
30/01/2025 tarihli ve 32798 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Özel Hastaneler Yönetmeliği’nin EK 2/B Özel Hastane Ruhsata Esas Denetim Sorgu ve İdari Yaptırım Formu’ nun 80’inci maddesi “Hastanede elektrik kesintilerine karşı, yeterli kapasitede sabit/mobil jeneratör veya kesintisiz güç kaynağı bulunuyor mu? (Jeneratör kapasitesi, sağlık tesisinin talep gücünün %70’inden az olmamalı ve güç durumuna göre ilgili mevzuatına uygun olarak güncel ruhsatı veya kabul evrakı alınmalıdır. UPS sisteminin
kullanıldığı alanlarda UPS kapasitesi, sistemin en az 3 saat çalıştırılmasına yeterli olmalıdır.) hükmünde bulunan “yeterli kapasitede sabit/mobil jeneratör veya kesintisiz güç kaynağı” ifadesinin ihtilafa yol açtığı ayrıca Özel Hastaneler Yönetmeliği Ek-5 Asgari Fiziki Kriterler e-5’te yer alan;
1) Hastanelerde elektrik kesintilerine karşı, yeterli kapasitede sabit/mobil jeneratör veya kesintisiz güç kaynağı bulunmalıdır.
2) Jeneratör kapasitesi, sağlık tesisinin talep gücünün %70’inden az olmamalı ve güç durumuna göre ilgili mevzuatına uygun olarak güncel ruhsatı veya kabul evrağı alınmalıdır. UPS sisteminin kullanıldığı alanlarda UPS kapasitesi, sistemin en az 3 saat çalıştırılmasına yeterli olmalıdır.
3) Jeneratörlerin sarsıntıya karşı dirençli olması sağlanmalıdır.
4) Jeneratörlerin/kesintisiz güç kaynaklarının bulunduğu mekanların ses yalıtımı, uygun havalandırması ve aydınlatması sağlanmış olmalıdır.
5) Jeneratörlerin en az 24 saat elektrik kesintisine yetecek kadar yakıt tankı ve yangın algılama ve söndürme tesisatı/söndürme cihazı olmalıdır.
hükümleri ve Özel Hastaneler Yönetmeliği 80’inci madde dikkate alınarak yapılan değerlendirme neticesinde:
Kesintisiz Güç Kaynakları (UPS) binalarda Jeneratör devreye girinceye kadar enerjinin kesintiye uğramadan temini için tasarlanmış cihazlardır. Benzer şekilde şebeke senkronizasyonu olmayan sistemler için de Jeneratörden tekrar şebeke geçişinde enerji kesintisi olmaması için fonksiyon sağlarlar. Ulusal ve Uluslararası ve
standartlarda UPS süresi ve jeneratör yedekleme süreleri genellikle kritik sistemlerin enerji sürekliliğini sağlamak için belirlenmiştir.
TSE (Türk Standartları Enstitüsü) tarafından yayımlanan TS EN 50171 ve TSEN 50600 standartlarında Jeneratör devreye girene kadar geçen sürede UPS’in yetersiz olmaması gerektiğini belirtilir. Amerikan Standart Enstitüsü NFPA (National Fire Protection Association) tarafından yayımlanan NFPA 110 standardında Jeneratörün 10 saniye içinde devreye girmesi gerektiğini belirtilmektedir. UPS için jeneratör devreye girene kadar
kritik yüklerin korunması gerektiğini ifade etmektedir.
Avrupa Standartlarına göre IEC (International Electrotechnical Commission) IEC 62040ve IEC 60364 Hastanelerde UPS süresi için doğrudan bir süre belirtilmemekte olup jeneratör devreye girene kadar UPS’in yeterli enerji sağlaması gerektiğini ifade etmektedir.
HTM 06-01 (İngiltere Sağlık Teknik Kılavuzu – NHS)’de Hastanelerde Jeneratörlü sistemlerde en az 10 dakika UPS süresi olması gerektiği ifade edilmektedir. Kritik alanlarda (ameliyathane, yoğun bakım, diyaliz vb.) ise UPS süresinin en az 30 dakika olması gerektiği ifade edilmektedir.
Bilindiği üzere tüm hastaneler Jeneratör ve UPS’lerle donatılmaktadır. Jeneratörler de yedekli olarak tasarlandığından birinin arızalandığı durumda diğerleri tarafından tüm yük karşılanabilmekte yedekleme sistemleri ve yük yönetimleri yazılımları ile sisteme elektrik sağlanmaktadır. Bu kapsamda Bakanlığımızca yeni
hazırlanan hastane projelerinde genel kullanımdaki alanlar için 10 dakika besleme süreli UPS’ler, Kritik alanlarda (ameliyathane, yoğun bakım, diyaliz vb.) ise 20 dakika besleme süreli UPS’ler planlanmaktadır. Süre 10 dakikadan 20 dakikaya uzatıldığında akü sayısı da doğrusal olarak artmakta ve 2 katına çıkmaktadır. Akü ömürleri göz önüne alındığında her 5 yılda bir değişeceğinden 3 saat süreli UPS seçimi yapıldığında her bir UPS için 17 kat fazladan alınan akü grupları değiştirilmek zorunda kalınacaktır.
Ayrıca pek çok hastanede yapılan saha gözlemleri sırasında mevcut UPS’lerin çoğunlukla %10-%15 seviyelerinde yük altında olduğu görülmektedir. Bunun nedeni ise projelendirme esnasında tüm prizlerin 300W altında kullanıldığı varsayımı ile eşzamanlılığın %100 alınmasıdır. Ancak sahada tüm prizlerin aynı anda ve tam kapasite ile kullanıldığı bir olasılık hiçbir zaman gerçekleşmemektedir. Dolayısıyla 10 dakika besleme süreli bir
UPS %15 yüklü ise 1 saatten daha fazla bir süre ile sistemi besleyebilmektedir.
Tüm bu hususlar değerlendirildiğinde hastanelerde hem Jeneratör hem de UPS eş zamanlı olarak bulunmalıdır. Genel kullanımdaki alanlar için 10 dakika besleme süreli UPS’ler, kritik alanlarda (ameliyathane, yoğun bakım, diyaliz vb.) ise 20 dakika besleme süreli UPS’lerin kullanılması gerektiği hususunda;
Bilgilerini ve gereğini rica ederim.
Uzm. Dr. Hasan Basri VELİOĞLU
Bakan a.
Sağlık Hizmetleri Genel Müdürü
