1960-2000 yılları arasında OECD ülkelerinde toplam sağlık harcamalarının 40 yılda ortalama 3 kat artış göstermesine karşın Türkiye’de bu değişim 1992-2008 yılları arasında 6.48 milyar dolardan, 50.91 milyar dolara ulaşarak 8 katı bulmuştur.
Türkiye’de sağlık harcamalarının 2000-2008 yılları arasında, sadece sekiz yıllık süredeki artış oranı 4 katı aşmıştır. Halen genç olan nüfus yapımız da düşünüldüğünde, bu artış sadece sağlık hizmetleri kullanımındaki artış ile kolayca açıklanamayacaktır.
Sağlığın finansmanı üzerindeki bu tehdidin artarak sürmesi halinde tamamlayıcı sağlık sigortasının sadece sağlık finansman sisteminin sürdürülebilirliği için değil, aynızamanda Türkiye’de herkesin heryerden sağlık hizmeti alabilmesinin önünü açması adınagerekmektedir.
Açıklanan gerekçeler nedeniyle yakında tartışılmaya başlanacak olan tamamlayıcı sağlık sigortası konusundafikir sahibi olabilmek ve fikir beyan edebilmek için bu konuda daha fazla bilgi sahibi olmak gereklidir.Bu düşünceyle tamamlayıcı sağlı sigortası konusunda bazı temel bilgileri paylaşmak istedim.
Tamamlayıcı Sağlık Sigortası Nedir?
Kamu Sağlık Sigortalarının sağladığı temel teminat paketlerinin kapsamadığı sağlık risklerini, gerek teminat kapsamı gerekse teminat yüzdeleri açısından çeşitli paketler ile üzerine alan bir sağlık sigortası türüdür.
Sağlık riskinin önceden, paylaşılarak ve dolaylı ödemeyle yapılmasını öngören özel sağlık sigortacılığı modellerinden biri de tamamlayıcı sağlık sigortası.
Sosyal sigortanın ana ilkesi, kişilerin temel yaşama koşullarını garanti etmesi olmalı, azami koşulların sağlanması ise tamamlayıcı sağlık sigortası yoluyla gerçekleşmelidir.
Tamamlayıcı Sağlık Sigortasının Ne Getirecek?
· Devletin üzerindeki mali yük paylaşılacak,
· Sağlık hizmetlerinin kalitesi üzerindeki fiyat nedeniyle oluşabilecek baskılar azalacak,
· Sağlık hizmeti alan kişilerin hekim ve hastane seçme konusundaki imkânları genişleyecek,
· Özel sağlık kurumlarında kapasite kullanım artışının getireceği maliyet avantajı,
Hangi Hizmetler Tamamlanabilir?
· GSS nin kapsamadığı hizmetler,
· GSS nin katkı payı aldığı hizmetler,
· GSS nin kapsamasına rağmen sınır getirdiği işlemler,
· GSS’de oluşabilecek yeni talepler
· Sigortalıların daha üst talepleri,
GSS de Tamamlayıcı Sağlık Sigortası ile ilgili Hükümler
· 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası yasasının ilgili maddeleri
· Bu kanun gereğince sağlık hizmetlerinden yararlananların ödemekle yükümlü oldukları katılım payları, özel sigorta şirketleri tarafından teminat veya ödeme konusu yapılamaz.
· Yıllık veya daha uzun süreli tamamlayıcı veya destekleyici özel sağlık sigortalarına ilişkin usul ve esaslar Kurumun uygun görüşü alınarak Hazine Müsteşarlığı tarafından belirlenir.
Tamamlayıcı Sigortanın Uygulanması İçin Ne Gerekiyor?
· Temel Teminat Paketi kapsamı, fark ücretleri, ödeme sistemleri, fiyatlandırma modelleri vb. konularda stabil bir zemin,
· SGK’ nın bu konuda yolu açması,
· GSS / Özel sağlık kurumlarının hem fiyatlandırma hem de uygulamalar açısından desteği,
· Tamamlayıcı sigortanın devreye girebilmesi için birtakım bürokratik değişiklikler gerekiyor.
· En düşük alım gücü düzeyinden en yüksek alım gücüne göre farklı, sağlık kurum ve kuruluşlarında geçerli olacak poliçeler geliştirilmeli
· Geliştirilecek poliçeler sadece özel sektörde değil, kamuda da geçerli olmalıdır.
Diğer Ülkelerde Nasıl Uygulanıyor?
Fransa, İrlanda, Danimarka, Almanya, İsveç, Lüksemburg gibi ülkelerde uygulanan sigorta modeli, kamunun karşıladığı payın üzerindekini tamamen ve kısmen karşılıyor.
Uygulamanın tehditleri neler?
· Tamamlayıcı sağlık sigortası sistemi ile sosyal devlet kavramının temel teminat paketi dışına taşınmak istenebileceği,
· Temel teminat paketi üzerinde kalan kısım için alternatif planlar hazırlanarak GSS içinde verilmesi konusunda kamusal baskı oluşturulabileceği
· Özel sigorta şirketlerinin başlangıçta fiyatlandırma sorununu yaşayabilecekleri
· Bu durumunda sigorta şirketlerinin açısından çok değişkenli, çok alternatifli planlara yönelerek hata paylarını yükseltmeleri riski ile karşılaşılabileceği
· Özel sağlık sigortası şirketlerinin, kendi pazarlama stratejilerine göre alternatif poliçeler hazırlarken ortaya çıkabilecek rekabet denetim mekanizmalarıyla yeterince desteklenmeyebileceği
· Temel Teminat Paketinin daralması Tamamlayıcı Sağlık Sigortası risklerini genişletecek ve daha fazla prim ödenmesini zorunlu hale getirebilecektir.
Yararları Nelerdir?
· Dünyada hiçbir sosyal sigorta sisteminin tüm sağlık risklerini karşılayamamaktadır. Sigorta sistemlerince karşılanamayan durumlar için öngörülen tamamlayıcı sigortada riskin paylaşılarak, risk öncesi, dolaylı ödemeyle yapılandırılması söz konusudur.
· Tamamlayıcı sağlık sigortası, sağlık hizmetinin kalitesi üzerinde fiyat nedeniyle oluşacak baskıları azaltacak, hizmet alan kişilerin hekim ve hastanesini seçme konusundaki sınırları genişletecektir.
· Ödemelerin tümü, provizyon sürecine dayalı olarak yapılacağından prospektiv kontrol ve ek yatırım yapılmadan GSS ile deneyim paylaşılabilecektir.
· Hizmet sunucu kurumlardaki kapasite kullanımını arttırarak, maliyet avantajı sağlayabilecektir.
· Özel sağlık sigortalarının, daha ekonomik ve daha geniş bir yelpazede alternatif planları kapsayan özel anlaşmalarla ürün çeşitliliği yoluyla daha geniş kitlelere ulaşması sağlanabilecektir.
· Kurumsal poliçelerde daha geniş kapsamlı ürünlere ve daha ekonomik fiyatlara yönelinerek işverenlerin çalışan memnuniyeti ile bağımlılığını etkileyebilecektir.