İşveren Uygulama Tebliği yayınlandı
Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı tarafından, İşveren Uygulama Tebliği 1 Eylül 2012 tarihli ve 28398 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır
1 Eylül 2012 CUMARTESİ |
Resmî Gazete |
Sayı : 28398 |
TEBLİĞ |
Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığından
İŞVEREN UYGULAMA TEBLİĞİ
1- AMAÇ, DAYANAK VE TANIMLAR
1.1- Amaç
Bu Tebliğin amacı, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık SigortasıKanununun11, 12, 80, 86, 88 ve 90ıncımaddeleri ile Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin ilgili hükümleri doğrultusunda işveren yükümlülüklerine ilişkin uygulama esaslarını düzenlemektir.
1.2- Dayanak
Bu Tebliğ, 5510 sayılıKanunun11, 12, 80, 86, 88 ve 90ıncımaddeleri ve Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğine dayanılarak hazırlanmıştır.
1.3- Tanımlar
Bu Tebliğde geçen
a)Kanun: 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık SigortasıKanununu,
b) Kurum: Sosyal Güvenlik Kurumunu,
c) Yönetmelik: Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğini,
d) Ünite: Merkezde daire başkanlıklarını, taşrada sosyal güvenlik il müdürlükleri ile sosyal güvenlik merkezlerini,
ifadeetmektedir.
2-KANUNUN4 ÜNCÜ MADDESİNİN BİRİNCİ FIKRASININ (a) BENDİ KAPSAMINDA SİGORTALI SAYILANLAR YÖNÜNDEN AYLIK PRİM VE HİZMET BELGESİNİN DÜZENLENMESİ, VERİLMESİ VE PRİMLERİN ÖDENMESİ
2.1- Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinin Düzenlenmesi
Kanunun4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı çalıştıran işverenler,Yönetmelik ekinde yer alan sigortalının durumuna uygun aylık prim ve hizmet belgesine,
İşveren/alt işveren/geçici iş ilişkisi kurulan işverenin
– Adı soyadı/unvanını,
– İşyerinin adresini,
– İşyeri telefon numarasını ve e-Posta adresini,
– Vergi kimlik numarası/Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarasını,
Çalıştırdıkları sigortalıların
– Sosyal güvenlik sicil numaralarını,
– Ad ve soyadları ile ikinci soyadı almış olan sigortalıların ilk soyadlarını,
– Prim ödeme gün sayılarını,
– Prime esas kazanç tutarlarını (hak edilen ücretler ile prim, ikramiye ve bu nitelikteki ödemeler olarak ayrıayrı)
– İşe başlama ve işten çıkış tarihlerini,
-Ayın bazı günlerinde çalışmamış olmaları halinde, eksik gün sayısını ve eksik çalışma nedenlerini,
– Ay içinde işten ayrılmış olmaları halinde, işten çıkış nedenlerini,
– Sigorta primi, işsizlik sigortası primi ve aylık sosyal güvenlik destek primlerini,
Belgenin
– İlişkin olduğu yılı ve ayını,
– Mahiyetini (asıl, ek veya iptal nitelikte olduğunu),
– Türünü,
– Varsa düzenlenmesine esaskanunnumarasını,
– Toplam sayfa sayısını,
kaydetmelerigerekmektedir.
2.1.1- İşveren ve İşyerine İlişkin Bilgiler
Aylık prim ve hizmet belgelerinin e-Sigorta kanalıyla Kuruma gönderilmesi sırasında, belgeyi gönderecek olan işveren/alt işveren/geçici iş ilişkisi kurulan işverenlere ilişkin adsoyad/unvan, işyeri adresi, telefon numarası, e-posta adresi ve vergi kimlik numarası/Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarası bilgileri, Kurumumuz işyeri tescil kütüklerindeki kayıtlarına bakılarak, sistem tarafından aylık prim ve hizmet belgelerine kaydedilmekte olup, söz konusu bilgilerde herhangi bir değişiklik olması halinde, durumun işyerinin bağlı bulunduğu üniteye müracaat edilmek suretiyle düzeltilmesi gerekmektedir.
Aylık prim ve hizmet belgelerininkağıtortamında düzenlenerek Kuruma elden verilecek veya posta kanalıyla gönderilecek olması halinde ise, işyerine ilişkin bilgiler, ilgililerce yazılacaktır.
2.1.2- Sigortalılara İlişkin Bilgiler
2.1.2.1- Sigortalıların Sosyal Güvenlik Sicil Numaraları ve Ad/SoyadBilgilerinin Girişi
1/10/2008tarihinden itibaren sosyal güvenlik sicil numarası olarak sigortalıların Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numaraları esas alınacağından, aylık prim ve hizmet belgesinin “Sosyal Güvenlik Sicil Numarası” bölümüne, sigortalıların 11 haneli TC kimlik numaraları kaydedilecektir. Sigortalının yabancı uyruklu olması halinde ise, söz konusu bölüme, bu kişiler için İçişleri Bakanlığınca verilecek olan kimlik numarası girilecektir.
Yabancı uyruklu sigortalıların aylık prim ve hizmet belgesine kaydedilmesi sırasında bu kişilerin kimlik numaralarının Kurum veri tabanında kayıtlı bulunmaması halinde, öncelikle kimlik numaralarının İçişleri Bakanlığından öğrenilmesi, ardından söz konusu numaraların sigortalı tescil kütüklerine kaydedilmesi amacıyla işyerinin bağlı bulunduğuüniteyemüracaatedilmesi gerekmektedir.
Aylık prim ve hizmet belgelerinin e-Sigorta kanalıyla gönderilmesinde, sosyal güvenlik sicil numarasının kullanıcı tarafından sisteme girilmesinin ardından, sigortalının ad/soyadve varsa ilksoyadbilgisi sigortalı tescil kütüklerine bakılarak sistem tarafından ekrana getirilecek olup, sosyal güvenlik sicil numarası girilen sigortalının adsoyadbilgisinin doğru olup olmadığı kullanıcılar tarafından kontrol edilecek, sosyal güvenlik sicil numarasının hatalı girilmiş olduğunun anlaşılması halinde, doğru sicil numarası sisteme yeniden girilecektir.
Aylık prim ve hizmet belgesininkağıtortamında düzenlenerek Kuruma elden verildiği veya posta kanalıyla gönderildiği durumlarda ise, sigortalıların sosyal güvenlik sicil numaraları ve ad/soyad/ilk soyadı bilgileri aylık prim ve hizmet belgesine ilgililerce yazılacaktır.
2.1.2.2- Sigortalıların, Prim Ödeme Gün Sayılarının, Prime Esas Kazançlarının, İşe Başlama ve İşten Çıkış Tarihleri İle İşten Çıkış Nedenlerinin Girişi
Sigortalıların ay/dönem içinde ücret almaya hak kazandıkları süreler “Prim Ödeme Günü” bölümüne, hak ettikleri ücretleri “Prime Esas Kazanç” bölümüne, ay içinde ödenen prim, ikramiye ve bu nitelikteki istihkaklar ise “Prim, İkramiye ve Bu Nitelikteki İstihkak” bölümüne kaydedilecektir.
a)Ay/Dönem İçindeki Çalışmaları Tam Olan Sigortalıların Prim Ödeme Gün Sayılarının Hesaplanması
Ay/dönem içindeki çalışmaları tam olan sigortalıların prim ödeme gün sayıları, ay/dönemin kaç gün olduğuna bakılmaksızın (ay/dönemin 28, 29, 30 veya 31 gün çektiği üzerinde durulmaksızın) 30 gün olarak sisteme girilecektir.
Örnek-(A) sigortalısının, özel sektöre ait bir işyerinde 2012/Mart ayının tamamı için ücret almaya hak kazanmış olduğu varsayıldığında, 2012/Mart ayındaki prim ödeme gün sayısı, Mart ayının 31 gün olduğu üzerinde durulmaksızın 30 olarak, 2012/Şubat ayının tamamı için ücret almaya hak kazanmış olduğu varsayıldığında ise, 2012/Şubat ayındaki prim ödeme gün sayısı, Şubat ayının 29 gün olduğu üzerinde durulmaksızın yine 30 olarak sisteme girilecektir.
b) Ay/Dönem İçinde İşe Başlayan Sigortalıların Prim Ödeme GünSayılarının Hesaplanması
Ay/dönemin ilk gününde işe giren ve o ayda tam çalışan sigortalılar hariç, ay/dönem içinde işe giren sigortalıların prim ödeme gün sayıları, işe giriş tarihleri ve ay/dönemin kaç gün olduğuna bakılarak parmak hesabı yapılmak suretiyle hesaplanacaktır.
Ay/dönemin ilk gününde işe başlamış ve ayın tamamı için ücret almaya hak kazanmış olan sigortalıların, ilgili ay/dönemdeki prim ödeme gün sayıları, (a) bölümünde açıklandığı gibi olacaktır.
Örnek-(D) sigortalısının,özel sektöre ait bir işyerinde19/3/2012tarihinde işe başladığı ve işe başladığı tarihten itibaren ayın kalan günlerinin tamamı için ücret almaya hak kazanmış olduğu varsayıldığında, söz konusu sigortalının 2012/Mart ayındaki prim ödeme gün sayısı 13 gün olarak, işe başlama tarihi ise 19/3/2012 olarak sisteme girilecektir.
c) Ay/Dönem İçinde İşten Ayrılan Sigortalıların Prim Ödeme GünSayılarının Hesaplanması
Ay/dönemin son gününde çalıştıktan sonra işten ayrılan sigortalılar hariç olmak üzere, ay içinde işten ayrılan sigortalıların prim ödeme gün sayıları, işten çıkış tarihleri ve ay/dönemin kaç gün olduğuna bakılarak parmak hesabı yapılmak suretiyle hesaplanacaktır.
Ay/dönemin son gününde çalıştıktan sonra işten ayrılmış ve ayın tamamı için ücret almaya hak kazanmış olan sigortalıların ilgili ay/dönemdeki prim ödeme gün sayıları ise, (a) bölümünde açıklandığı gibi olacaktır.
Örnek-(K) sigortalısının,özel sektöre ait bir işyerinde19/2/2012tarihinde çalıştıktan sonra işten ayrıldığı ve işten ayrıldığı tarihe kadar olan sürelerin tamamı için ücret almaya hak kazanmış olduğu varsayıldığında, söz konusu sigortalının 2012/Şubat ayındaki prim ödeme gün sayısı 19 olacak ve işten çıkış tarihi olarak 19/2/2012 tarihi sisteme girilecektir.
d) İşe Başladığı Ay/Dönem İçinde İşten Ayrılan Sigortalıların Prim Ödeme GünSayılarının Hesaplanması
İşe başladığı ay/dönem içinde işten ayrılan sigortalılarınilgili ay/dönemdeki prim ödeme gün sayıları(ay/dönemin ilk günü işe başlayıp son günü işten ayrılanlar hariç), sigortalının işe giriş tarihi ve işten çıkış tarihleridahilkaç gün olduğuna bakılarak, parmak hesabı yapılmak suretiyle hesaplanacaktır.
Ay/dönemin ilk günü işe başlayıp son günü işten ayrılan ve ayın tamamı için ücret almaya hak kazanmış olan sigortalıların ilgili ay/dönemdeki prim ödeme gün sayıları ise,(a) bölümünde açıklandığı gibi olacaktır.
Örnek-(B) sigortalısının,özel sektöre ait bir işyerinde17/3/2012tarihinde işe başlayıp 28/3/2012 tarihinde işten ayrıldığı ve işe başlayıp ayrıldığı sürelerin tamamı için ücret almaya hak kazanmış olduğu varsayıldığında, söz konusu sigortalının işe başlama tarihi 17/3/2012 olarak, işten ayrılış tarihi 28/3/2012 olarak, 2012/Mart ayındaki prim ödeme gün sayısı ise 12 olarak sisteme kaydedilecektir.
2.1.2.3-Ay/Dönem İçinde Bazı Günlerde Çalışmamış ve Çalışmadığı Günler İçin Ücret Almamış Sigortalıların Prim Ödeme Gün Sayılarının Hesaplanması
a) Ay/Dönem İçinde İşe Girişi veya İşten Çıkışı Bulunmayan Sigortalılar Yönünden
Ay/dönem içinde işe girişi veya işten çıkışı bulunmayan, çeşitli nedenlerle (istirahat, ücretsiz izin, disiplin cezası gibi) ay/dönemin bazı günlerinde çalışmayan ve çalışmadığı günler için de ücret almayan sigortalıların ilgili ay/dönemdeki prim ödeme gün sayıları, ilgili ay/dönemdeki gün sayısından, ücret almaya hak kazanılmamış gün sayısı çıkartılmak suretiyle hesaplanacaktır.
Örnek –Özel sektöre ait bir işyerinde çalışan (A) sigortalısının,2012/Şubat ayında 10 gün ücretsiz izinli olduğu ve ayın kalan günlerinin tamamı için ücret almaya hak kazanmış olduğu varsayıldığında, söz konusu ayda 29 gün bulunması ve sigortalının 10 gün eksik çalışmış olması nedeniyle, bahse konu sigortalının 2012/Şubat ayındaki prim ödeme gün sayısı 19 olacaktır.
b) Ay/Dönem İçinde İşe Girişi veya İşten Çıkışı Bulunan Sigortalılar Yönünden
Ay/dönem içinde işe başlayan veya işten ayrılan sigortalıların, aynı zamanda çeşitli nedenlerle (istirahat, ücretsiz izin, disiplin cezası gibi) ay/dönem içinde hak kazanılmış hafta tatili dışında, çalışmadığı ve çalışmadığı günler içerisinde ücret almadığı günlerin bulunması durumunda, ilgili ay/dönemdeki prim ödeme gün sayısı, ücret alınan gün sayısı esas alınmak suretiyle, başka bir ifade ile ilgili ay/dönemdeki gün sayısından, işe başladığı tarihten önceki gün sayısı, işten ayrıldığı tarihten sonraki gün sayısı ve ücret alınmayan gün sayısı çıkartılmak suretiyle hesaplanacaktır.
Örnek –Özel sektöre ait bir işyerinde8/3/2012tarihindeişe başlamış olan sigortalının, 2012/Mart ayında işe başladığı tarihten sonra 3 gün istirahatlı bulunduğu ve hak kazanılmış hafta tatili dışında söz konusu ayın diğer günlerinin tamamında çalışmış olduğu varsayıldığında, ilgili aydaki prim ödeme gün sayısı 31 – 7 – 3 = 21 olacaktır.
Hak kazanılmadığı halde kullanılmış olan hafta tatili için ücret ödenmesi halinde, bu sürelere ilişkin ücretler de prime esas kazancadahiledileceğinden, bu durumda bahse konu süreler prim ödeme gün sayısına dahil edilecektir.
2.1.2.4- İşverenlerce Kurumumuzdan Geçici İş Göremezlik Ödeneği Alan SigortalılaraİstirahatliOldukları Süreler İçin Ücret Ödenmesi Halinde Prim Ödeme Gün Sayısının Hesaplanması
İşverenlerce Kurumumuzdan geçici iş göremezlik ödeneği alan sigortalılara, Kurumumuzca ödenen geçici iş göremezlik ödeneği ile normal günlük kazançları arasındaki fark ücretleri veya Kurumumuzca ödenen geçici iş göremezlik ödeneği dikkate alınmaksızın ayrıca normal günlük ücretlerinin ödendiği durumlarda, geçici iş göremezlik ödeneği alan sigortalılara istirahatlı bulundukları süreler için işverenlerince yapılan bu ödemeler,Kanunun 80 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) numaralı alt bendi kapsamında değerlendirilerek prime tabi tutulacaktır.
Kurumumuzdan geçici iş göremezlik ödeneği alan (ay/dönem içindeistirahatliolan) sigortalıların prim ödeme gün sayıları, “2.1.2.3” bölümünde açıklandığı üzere ücret aldığı günler dikkate alınmak suretiyle hesaplanmaktadır.
Dolayısıyla prime tabi tutulan bu ödemelerin sigorta primine esas günlük kazanç alt sınırının altında kalması halinde,Kanunun 82ncimaddesi gereğince prime esas günlük kazanca tamamlanarak, iş kazası ve meslek hastalığı sigortası primi dedahilolmak üzere prime tabi tutulması ve bu primlerin ilişkin olduğu sürelerin aylık prim ve hizmet belgesinde prim ödeme gün sayısına ilave edilmesi gerekmektedir.
Örnek –Özel sektöre ait bir işyerinde çalışmakta iken17/3/2012– 25/3/2012 dönemindeistirahatliolması nedeniyle Kurumumuzdan geçici iş göremezlik ödeneği alan bir sigortalı için, işvereni tarafından bu süreler için Kurumumuzca ödenen geçici iş göremezlik ödeneği dikkate alınmaksızın tam ücretinin ödendiği varsayıldığında, söz konusu sigortalının 2012/Mart ayındaki prim ödeme gün sayısı 30 olacaktır.İstirahatlisürelerde işverence ücret ödenmemesi halinde ise sigortalının 2012/Mart ayı prim ödeme gün sayısı 31-9=22 olacaktır.
2.1.2.5- Hafta Tatili Ücretine Hak Kazanıp Kazanılmamasına Göre Prim Ödeme Gün Sayısının Hesaplanması
394 sayılı Hafta Tatili Hakkında Kanunda, hafta içindeki çalışma süresi altı gün olarak belirlenmiş ve her altı günlük çalışma sonucu işçininyirmidörtsaatten az olmamak üzere dinlendirileceği,
4857 sayılı İş Kanununda ise, genel bakımdan haftalık çalışma süresinin haftada en çokkırkbeşsaat olduğu, aksi kararlaştırılmamış ise bu sürenin işyerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ö